Merkez Bankası’nın fiyat gelişmeleri raporunda yıllık enflasyondaki düşüşte güç ve temel mal kümelerinin belirleyici olduğu belirtildi.
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB), Kasım ayı fiyat gelişmeleri raporunu yayınladı. Rapora göre, kasım ayında tüketici fiyatları yüzde 2,88 artarken, yıllık enflasyon 1,12 puan gerileyerek yüzde 84,39 oldu. Bu dönemde, yıllık tüketici enflasyonundaki gerilemede güç ve temel mal grupları belirleyici olurken, aylık gıda kümelenmesi fiyat gelişmeleri öne çıktı. Temel mal gruplarının tümünde yıllık enflasyon geriledi. Güç yıllık enflasyon baz etkisiyle gerilerken, bu kümedeki aylık artış nispeten ılımlı oldu. Gıda kümelenmesi yıllık enflasyonundaki artış yaş meyve ve sebze ile süt ve süt ürünleri fiyatlarında göze çarparken, küme geneline yayılan artışların devam ettiği gözlendi. Bu dönemde hizmetler kümesinde yıllık enflasyon kira ve haberleşmede artarken, diğer alt kümelerde gerilemiştir. Mevsim etkilerinden arındırılmış aylık kira artış hızı ise yavaşlamıştır. Üretici fiyatlarının aylık artış hızı, elektrik ve doğal gaz üretimi ile rafine edilmiş petrol ürünleri ve ana metal sanayi fiyatlarındaki düşüşlerin etkisiyle önemli ölçüde yavaşlamış ve buna bağlı olarak yıllık üretici enflasyonu gerilemiştir. Bu görünüm altında, işlenmemiş gıda dışı TÜFE (B) ve güç dışı TÜFE’deki (C) aylık değişimler yavaşlamaya devam etmiş ve mevsimsellikten arındırılmış verilerle yıllık enflasyon gerilemiştir.
Kasım ayında tüketici fiyatları yüzde 2,88 artmış, yıllık enflasyon 1,12 puan azalarak yüzde 84,39 olmuştur. Bu dönemde B ve C endekslerinin yıllık değişim oranları sırasıyla 0,83 ve 1,54 puan azalarak yüzde 76,18 ve 68,91’e gerilemiştir. Alt kümelerin yıllık tüketici enflasyonuna katkıları incelendiğinde, bir önceki aya göre gıda kümelenmesinin katkısı 0,87 puan artarken, temel mal, güç ve hizmet kümelerinin katkısı 0,98, 0,93 ve 0,09 puan azaldı. , sırasıyla. Alkol-tütün-altın kümelenmesinin katkısı önemli ölçüde değişmedi. Mevsimsellikten arındırılmış bilgilerle bakıldığında, son dönemde B ve C endekslerinde aylık artışlarda gözlenen yavaşlama her iki endekste de devam etmiş, daha belirgin olarak C endeksinde gerçekleşmiştir. B endeksini oluşturan kümelerden hizmet ve temel mal grubunda fiyat artışları zayıflarken, işlenmiş gıda grubunda artış göstermiştir.
Hizmet fiyatları Kasım ayında yüzde 2,18 artmış, yıllık küme enflasyonu 0,48 puan artarak yüzde 60,72 olmuştur. Yıllık enflasyon bu dönemde kira ve haberleşme hizmetlerinde artarken, diğer alt kümelerde gerilemiştir. Mevsimsellikten arındırılmış verilere göre kira alt setindeki aylık artış bir önceki aya göre yavaşladı. İletişim alt grubunda fiyatlar telefon ve internet fiyatları kaynaklı yüzde 2,96 oranında artarken, bu kümede yıllık enflasyon yüzde 29,17’ye yükseldi. Diğer hizmetler alt grubunda fiyatlar aylık bazda yüzde 1,41 artarken, bu gelişmede bakım-onarım, eğlence-spor hizmetleri, konut hizmetleri ve sigorta hizmetlerinin etkileri hissedildi.
Ulaştırma hizmetlerinde fiyatlar görece yatay seyretmiş, kümelenme yıllık enflasyonu 1,54 puan gerilemiştir. Lokanta-otel kümelenmesinde yemek hizmetleri kaynaklı fiyatlar yüzde 3,18 oranında artmış ve baz etkisiyle yıllık enflasyon yüzde 80,30’a gerilemiştir. Temel mal grubunda yıllık enflasyon 3,54 puan gerileyerek yüzde 76,11 oldu. Bu dönemde tüm alt kümelerde yıllık enflasyon gerilemiştir. Güçlü emtia fiyatları (altın hariç) Kasım’da yüzde 2,46 artarken, bu gelişmede beyaz eşya, mobilya ve otomobil kalemleri etkili oldu. Güçlü mal grubunda yıllık enflasyon baz etkisiyle 2,97 puan azalarak yüzde 89,50’ye gerilemiştir. Benzer şekilde, diğer temel mal fiyatları da bu dönemde yüzde 2,17 artmış, yıllık enflasyon ise 3,74 puan azalarak yüzde 81,64 olmuştur. Bu alt kalemdeki fiyat artışında kişisel bakım ürünleri ve ev temizlik malzemeleri ön plana çıkmaya devam etti.
Buna karşın, giyim ve ayakkabı alt grubunda fiyatların mevsimsel eğilimi bu dönemde aylık bazda yüzde 1,54 oranında gerilemiş ve yıllık enflasyon 4,41 puan gerileyerek yüzde 36,22 olmuştur. Kasım ayında elektrik fiyatları geçen aylara göre düşük oranda yüzde 1,28 oranında artarken, kümelenme yıllık enflasyonu baz etkisiyle 10,06 puan gerileyerek yüzde 118 oldu. Akaryakıt fiyatlarındaki artışın (%1,19) etkisi aylık artışta hissedildi. Bu dönemde, uluslararası propan ve bütan fiyatlarındaki gelişmelerin ardından tüpgaz fiyatları yüzde 2,73 oranında artış göstermiştir. Şebeke suyu fiyatları kasım ayında yüzde 3,33 arttı. Gıda ve alkolsüz içecekler grubunda yıllık enflasyon Kasım ayında 3,50 puan artarak yüzde 102,55 olmuştur. İşlenmemiş gıdada yıllık enflasyon 5,00 puan artarak yüzde 97,24’e, işlenmiş gıdada ise 2,03 puan artarak yüzde 107,35’e yükseldi.
İşlenmemiş gıda kümelenmesinde mevsimsellikten arındırılmış veriler, bu dönemde yaş meyve ve sebze fiyatlarındaki artışın hızlandığına işaret etmektedir. Diğer işlenmemiş gıda kaleminde ise başta süt fiyatları olmak üzere pirinç, patates ve bakliyat fiyatlarındaki artışlar dikkat çekti. İşlenmiş gıda fiyatlarındaki yüzde 5,86’lık artışta çiğ süt fiyatlarının yansıdığı ekmeklik tahıllar, katı-sıvı yağlar, alkolsüz içecekler ve konserve ürünlerin, özellikle peynir ve diğer süt ürünlerinin etkisi öne çıktı. Alkollü içecekler ve tütün ürünleri grubunda fiyatlar bir önceki aya göre tütün ürünlerinin etkisiyle yüzde 3,19 artarken, yıllık enflasyon 5,61 puan artarak yüzde 83,49 oldu. Kasım ayında yurt içi üretici fiyatları yüzde 0,74 artmış, yıllık enflasyon 21,67 puan gerileyerek yüzde 136,02 olmuştur.
Bu gelişmede döviz kurları ve emtia fiyatlarındaki ılımlı seyrin etkileri hissedildi. Ana sanayi kümelerine bakıldığında, yıllık enflasyon tüm alt kümelerde gerilemiş, daha belirgin olarak güçlenmiştir. Segmentler bazında aylık fiyat gelişmeleri incelendiğinde, bu dönemde elektrik, doğal gaz imalatı, rafine edilmiş petrol işleri ve ana metal sanayi fiyatları gerilerken, diğer madencilik ve taşocakçılığı ile ilgili metalik olmayan maden işleri, deri, kağıt ve inşaat fiyatları geldi. fiyat artışları ile öne çıkıyor. . – İSTANBUL
